Diyarbakır’daki Köprüler-5
Devegeçidi Köprüsü
Diyarbakır-Ergani yolunda deve geçidi suyuüzerinde bulunan köprünün üzerindeki kitabeden anlaşıldığı üzere 1218 yılında Artuklu hükümdarı Melik Salih Mahmut döneminde Mimar Cafer İbn Mahmud tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır.
Ana malzemesi tamamen bazalt taş olan köprü eşit büyüklükte olamayan yedi gözden oluşmaktadır. Köprü yedi kemerli gözü ile dik köprüler grubuna girmektedir. Kemer gözlerinden yarım daireli üç kemerden sonra köprü kırılma yaparak devam etmektedir. Köprünün uzunluğu 119 m, genişliği de 6,40 m’dir.
En büyük kemer açıklığı 13,70 m.’dir. Köprüde sağır sivri kemer içerisine yazılan kitabe dışında süsleme niteliği taşıyan herhangi bir unsura rastlanmamıştır. Köprünün çevresi piknik alanı olarak düzenlendiğinden köprü ulaşıma açık bir şekilde kullanılmaktadır.
Çüngüş Köprüsü
Diyarbakır’ın Çüngüş ilçesinde Çüngüş Çayı üzerinde bulunan köprünün üzerinde dönemini ve yaptıranını belirten bir yazıt bulunmamaktadır. Köprü tek gözlü, sivri kemerli, üstü düz köprüler grubuna girmektedir. Plan ve mimari açıdan XVII. Yüzyılda yaptırıldığı tahmin edilmektedir. Tek gözlü ve sivri kemerli olan köprünün ana yapım malzemesi yöreden elde edilen sarı kalker taşıdır.
Köprünün ayakları doğal kayalara oturtulmuştur. 18,72 m uzunluğunda, 5m genişliğinde ve 15,20 m yüksekliğindedir. Kemer açıklığı ayakların kayalara oturduğu uçlarda 10 m’dir. Zamanla bozulan doku aynı teknikle onarılmamış, daha az işçilik gerektiren moloz malzemeyle yenilenmiştir. Üst döşeme de yakın zamanda belediye tarafından kilitli parke taşıyla kaplanmıştır. Memba yüzeyinde farklı dönemlere ait işaretler tespit edilmiştir. Köprünün memba yüzünden yaklaşık 10 m kadar ileride taş kalıntılar tespit edilmiştir.
